« آمریکا و عربستان سعودی پس از هفت دهه روابط باثبات اکنون به نقطه‌ای رسیده اند که بنیان های اصلی ثبات و استحکام در روابطشان تا حد زیادی از میان رفته است.»
کد خبر: ۱۰۷۹۶۹۰
تاریخ انتشار: ۱۰ آذر ۱۴۰۱ - ۰۸:۱۴ 01 December 2022

به گزارش الف؛ پایگاه خبری «اسپکتیتور» در گزارشی با اشاره به اوج گیری تنش ها در روابط آمریکا و عربستان سعودی، به رمزگشایی از این مساله پرداخته که چرا دولت بایدن به «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در قضیه قتل جمال خاشقچی مصونیت قضایی اعطا کرده است؟ 

اسپکتیتور در گزارشی تاکید می کند که عربستان سعودی و آمریکا پس از دهه ها روابط باثبات با یکدیگر، اکنون به نقطه ای رسیده اند که هیچ درکی مشترکی از یکدیگر ندارند و به نحو گسترده ای نیز یکدیگر را به زیاده‌خواهی متهم می سازند. این پایگاه خبری به طور خاص سیاست آمریکا در رابطه با عربستان سعودی را تحقیرآمیز و ضعیف می داند. مساله ای که موجب شده تا سعودی ها حتی با روسیه همکاری کنند و در بحبوحه بحران جهانی انرژی، زمینه را جهت کاهش تولید نفت و ایجاد برخی مشکلات برای کشورهای غربی، مخصوصا آمریکا فراهم کنند. 

پایگاه خبری اسپکتیتور در این رابطه می نویسد:

«برای «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا، عربستان سعودی مشکل و چالشی است که هیچگاه قرار نیست حل و فصل شود. در ابتدا وی از اِعمال مجازات های گسترده علیه «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی به دلیل نقشش در قتل "جمال خاشقچی" روزنامه نگار عربستانی خودداری کرد(اگرچه دولت بایدن محدودیت های مسافرتی را برای 76 مقام دیگر سعودی جهت سفر به آمریکا تعریف کرد و در عین حال، تحریم هایی را نیز علیه شماری از مقام های اطلاعاتی عربستان وضع کرد). 

سپس در نوامبر سال گذشته میلادی، کاخ سفید به کنگره، نخستین قرارداد تسلیحاتی خود با رژیم سعودی به ارزش 650 میلیون دلار را اطلاع داد. قراردادی که در قالب آن، آمریکا اقدام به به فروش موشک به عربستان سعودی می کرد. این قرارداد چالش های قابل ملاحطه ای را حتی از سوی خودِ هم حزبی های رئیس جمهور آمریکا برای وی ایجاد کرد. در ادامه، سفر جنجالی بایدن به عربستان سعودی در تابستان سال جاری را شاهد بودیم(در ماه جولای). بدتر و فاجعه بار تر اینکه پس از همین سفر و توافقات بایدن با بن سلمان در مورد تولید نفت عربستان بود که رژیم سعودی در همدستی با تشکیلات اوپک پلاس و به طور خاص روسیه، میزان تولید نفت خود را تا روزانه دو میلیون بشکه کاهش داد. 

با این همه، اکنون شاهد رخدادِ تحولی تازه هستیم که البته باز هم به ماجرای قتل جمال خاشقچی مرتبط است. پس از دو سال از طرح شکایت نامزد جمال خاشقچی در یکی از دادگاه های آمریکا علیه محمد بن سلمان، دستگاه قضایی آمریکا عملا شکایت وی را بی پاسخ گذاشته است. به تازگی وزارت خارجه آمریکا به نظام قضایی این کشور اعلام کرده که بن سلمان به دلیل اینکه یکی از رهبران سیاسی ارشد است و از مصونیت های این سِمت برخوردار است، نمی توان با وی به صورتی معنادار برخورد قضایی کرد. 

بن سلمان به تازگی به فرمان پدرش کرسی نخست وزیری عربستان سعودی که سنتا در اختیار شاهان سعودی است را در اختیار گرفته است. مساله ای که مصونیت قضایی وی را بیش از پیش تقویت کرده و اساسا بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که پادشاه سعودی به عمد این کار را انجام داده تا بن سلمان را از مجازات هایِ قضایی ناشی از دست داشتن وی در قتل جمال خاشقچی دور کند. 

موضع گیری اخیر وزارت خارجه آمریکا در یادآوری این نکته به نظام قضایی آمریکا که محمد بن سلمان مصونیت قضایی دارد موجب شده تا این مساله با واکنش های منفی از سوی روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشری همراه شود. در این راستا، «دیوید ایگناتیوس» ستون نویس واشینگتن پست و همکار جمال خاشقچی در روزنامه مذکور، در مقاله ای می نویسد: «جو بایدن علی‌رغم طرح وعده های فراوان مبنی بر اینکه با دولت سعودی به مثابه دولتی مطرود در عرصه بین المللی رفتار خواهد کرد، در برهه زمانی کنونی عملا تسلیم محمد بن سلمان یعنی همان فردی که به احتمال فراوان پادشاه آینده عربستان خواهد شد، گردیده است». 

موضوعی که حقیقتا برای آمریکا تاسف بار است. "اگنس کالامارد"، نماینده سابق سازمان ملل متحد که مسوولیت انجام تحقیق در مورد پرونده قتل جمال خاشقچی را نیز برعهده داشت، به کنایه در موضع گیری می‌گوید که «اگر می خواهید جنایت کنید و از تبعات آن فرار کنید، می توانید همچون نمونه قتل جمال خاشقچی، از حضور خود در سِمت های دولتی استفاده کنید». 

البته که حتی دولت های غربی نیز در مورد مصونیت فضایی افرادی نظیر محمد بن سلمان ذینفع هستند زیرا جدای از منافع سیاسی و اقتصادی ارتباط داشتن با یک چنین فرد و کشوری(عربستان سعودی)، تبدیل شدن مساله طرح شکایت از رهبران سیاسی اگر به نتیجه برسد، می تواند رویه و روندی را در عرصه بین المللی ایجاد کند که تبعات آن دامن‌گیر رهبران غربی نیز خواهد شد. 

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به تازگی در موضع گیری اعلام کرده که «در نظرگرفتن مصونیت قضایی برای محمد بن سلمان نباید مصادف با بی گناهیِ وی ارزیابی شود». با این حال، واقعیت این است که هیچ برخورد موثری با ولیعهد کنونی عربستان صورت نخواهد گرفت و وی می تواند به راحتی از تبعات اقدامات و رویه های مجرمانه خود فرار کند. 

واقعیت این است که روابط آمریکا و عربستان سعودی اکنون در وضعیتی ضعیف و تحقیر آمیز قرار دارد. جدای از چالش های ابتدایی، بایدن و محمد بن سلمان هیچ ارتباط شخصی به مثابه دو رهبر سیاسی با یکدیگر ندارند و درجه ای مشابه از نفرت را نسبت به یکدیگر به نمایش می گذارند. سعودی ها، آمریکایی ها را لاف زن های مقدس‌مابی می دانند که به طور خاص، مقتضیات بازار جهانی نفت را درک نمی کنند. آمریکایی ها نیز سعودی‌ها را افرادی فرصت طلب و غیرمنطقی می بینند که تصور می کنند هر زمانی تهدیدی علیه‌شان ایجاد شد، آمریکا باید با تمام قوا وارد میدان شود و از خود هزینه کند تا از آن ها محافظت نماید. 

آمریکا و عربستان‌سعودی پس از هفت دهه روابط باثبات اکنون به نقطه ای رسیده اند که بنیان های اصلی ثبات و استحکام در روابطشان تا حد زیادی از میان رفته است. یکی از اصلی ترین این بنیان ها این است که سعودی‌ها در ازای تضمین جریان متداوم انرژی برای َآمریکا، از حمایت های امنیتی واشینگتن برخوردار شوند. 

اگر پادشاهی سعودی تصمیم بگیرد که به توافق اخیر خود با تشکیلات اوپک پلاس در کاستن از میزان تولید نفتِ روزانه خود اصرار ورزد، باید کاملا انتظار داشت که سطح روابط ریاض_واشینگتن بیش از پیش کاهش یابد و روابط دو طرف با چالش های به مراتب گسترده تری نیز رو به رو شود». 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار