احمدملاشاهی|چند دهه است که نان شهری در کلان شهرزاهدان حکمفرماشده است.
قوت غالب بودن نان ،ازدحام صف های طولانی نانوایی ها وضرورت پخت انبوه باعث شد تا نانوایی های شهری وصنعتی بسرعت رونق گیرد ، این رونق حتی نوعی انحصار دراین نوع نانوایی ها ایجاد کرد .این شرایط سبب شد تا کسی به فکر احیاء نان سنتی سیستانی نیفتد .نانی که دیگر یادش فقط در خاطره نسل قبل بود، اما یکی دوسالیست هنرپخت نان محلی ازروستا پابه کلانشهر زاهدان گذاشته است به گونه ای که هم مردم از بو وطعمش خوشحالند هم افرادی که این هنر رادرسینه داشتند وگمان می کردند تاآمدن ملک الموت ،الک و لبندک شان اویزان می ماند ، اکنون ازاین رویداد خوشایند چیزی نگذشته که سخت مورد هجمه قرارگرفته اند بهانه اول منطقی بود ،دغدغه بهداشتی مطرح شد اما نانوایی های سنتی برای اینکه بگویند بهداشت ،طهارت وحتی وضو ازملزومات دیرین تنورهای سنتی است دراسرع وقت ملاحظات بهداشتی مدنظر را استعلام کردند ورعایت کردند به گونه ای که خودجوش ترین طرح بهداشتی درمدت کوتاهی رقم خورد واکنون حاضرند حتی دربهداشت با نانوایی های شهری مسابقه دهند. هم خمیر کردن بادستگاه است وهم مکانشان کاملا سرامیک وتمیز است ،نانوایی های سنتی ازاین مرحله به سلامت عبور کردند واکنون مواجهه شدند با پلمپ هایی که هرچه بررسی می کنیم ، کدام مرجع قانونی دستور پلمپ را داده ،به جایی نمی رسیم . ،نانوایی های سنتی می گویند هرچه قانون برای ما حکم کند ازبهداشت گرفته تا مالیات ، به آن تمکین می کنیم اما معلوم نیست چرا بااین تسلیم محض بودن بازهم به آنها مجوز داده نمی شود وقتی موضوع رادنبال می کنیم سرنخ را درنگرانی نانوایی های صنعتی وشهری می یابیم .ازمنظر برخی ازآنها که متاسفانه ازیک طیف نیز ،هستند انگاراینجا اصل رقابت ،باید باطل اعلام شود . عجیب این است که نگرانی ها عمدتا ازطرف نانوایی های یارانه بگیراست .اینکه بخشی بدون یارانه می تواند بابخش یارانه بگیر رقابت کند ،خود ازعجایب سبک تغذیه گذشتگان ما است ،کسانی که فعالیت نان سنتی را برنمی تابند بهتر است بجای اینکار درپی مهارت های جدید ،الگو برداری ازنان سنتی ، ، استفاده بهینه ازیارانه آرد خود باشند .درزاهدان 333نانوایی با یارانه آرد داریم بی شک برنامه ریزی هوشمند برای آنها ازوظایف اتحادیه وکمسیون آرد ونان است که تاکنون ارزیابی وآسیب شناسی جدی نشده است
درشرایطی که مسولان میراث فرهنگی درپی ثبت نان سنتی سیستانی هستند ، پلمپ کردن این قبیل نانوایی ها ومجوز ندادن ویا مشخص نکردن مسیر قانونی برای آنها یعنی پشت کردن به سبک تغذیه ایرانی ما ،اینکه نان سنتی محلی ما بدون هیچ حمایت ،بدون انحصار وتبلیغ ،سوغات استان می شود ودرقطار وفرودگاه به عنوان سوغاتی به همه جا منتقل می شود شبیه یک معجزه است . به نظر می رسد بجای پلمپ آنها، باید به فکر آن باشیم که نانوایی های سنتی سیستان وبلوچستان ما ،بصورت زنجیره ای درکل کشور فعالیت کنند و قویترین بنگاه اقتصادی استان را درکشور تشکیل دهد .
اینکه کلوچه لاهیجان ،نان رضوی ،اکبرجوجه گلوگاه مازندران برند ملی می شوند بیانگر ایمان آنها به داشته های فرهنگی شان است .واقعا این اتفاق خوب نمی تواند برای نان و کلوچه سیستان و خرما،تباهک وتنورچه بلوچستان بیفتد . نباید نان خود را به امید دیگ همسایه آجر کنیم.