روش‌های کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها در منزل/ چگونه از اداره برق جایزه بگیریم!

م. سعیدی| اینکه از نظر مالی قادر به پرداخت هزینه های مصرف انرژی باشیم یا اینکه ایران کشوری سرشار از نعمت های طبیعی دلیلی بر اتلاف منابع انرژی و نعمت های موجود نیست. در مقابل دلایل زیادی برای لزوم کاهش مصرف انرژی وجود دارد. در این مطلب ابتدا به این دلایل اشاره ای کرده و سپس روشهای کاهش مصرف و صرفه جویی در انرژی می پردازیم.

چرا باید در مصرف انرژی صرفه جویی کنیم؟

۱- کاهش هزینه ها با توجه به افزایش قیمت خدمات آب، برق، گاز و …

۲ – مسئولیت ما در قبال آیندگانی که آنها نیز حق استفاده از این نعمت های خدادادی را دارند.

۳ – بسیاری از انرژی ها پایان پذیر بوده و سالهای زیادی زمان لازم است تا بازسازی شوند. ضمن اینکه برخی از ذخایر زیر زمینی ممکن است باز تولید نشوند.

۴ –  گرم شدن زمین

۵ – کاهش آلودگی هوا

۶ – کاهش نیاز به سوخت های فسیلی

۷- سلامت محیط زیست

روش های کاهش مصرف انرژی 

استفاده از لامپ های کم مصرف

با جایگزینی لامپ ها پر مصرف با لامپ های فلورسنت فشرده (لامپ های کم مصرف) که طول عمر بیشتری هم دارند، در مصرف انرژی صرفه جویی کرد و هزینه های برق را کاهش داد. این لامپ ها همان میزان نور را تولید می کنند ولی فقط ۱۰ درصد انرژی مصرفی یک لامپ عادی برای تولید نور استفاده می کند.

برخی مردم از وجود جیوه در این لامپ‌ها احساس نگرانی می‌کنند اما باید توجه کرد که این لامپ‌ها در هنگام استفاده به هیچ عنوان جیوه آزاد نمی‌کند.

درزگیری درها و پنجره ها و استفاده از عایق های مناسب

درزگیری و عایق‌بندی درها و پنجره‌ها و منافذ موجود در دیوارها یکی از مقرون به صرفه ترین راه‌های جلوگیری از هدر رفتن انرژی است. حدود یک سوم گرمای خانه معمولاً از طریق درها و پنجره‌ها هدر می‌رود. استفاده از پنجره‌های دو جداره علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن انرژی و حفظ سرما و گرمای خانه، صداهای مزاحم را نیز کاهش می‌دهند.

با بهبود عایقی در دیوارها، سقف و زمین جریان هوا کند شده و کنترل دمای خانه آسان‌تر می‌شود. با فرا رسیدن غروب پرده‌ها را بکشید تا گرمای خانه از طریق پنجره‌ها هدر نرود.

با آب بندی کردن و پوشاندن درزها و شکاف های اطراف درها و پنجره ها از اتلاف انرژی جلوگیری کنید.

خاموش کردن لامپ های اضافی

روزها پرده ها را کنار بزنید تا با بهره مند شدن از نور خورشید نیازی به نور مصنوعی نباشد. در طول شب نیز از روشن کردن لامپ‌های اضافی که به نور آن‌ها احتیاج ندارید خودداری کنید. روشن گذاشتن لامپ‌ها علاوه بر اینکه از طول عمرشان می کاهد، تولید گرمای اضافی در خانه می کند.

بنابراین خاموش کردن چراغ‌های بدون استفاده و اضافی الزامی است. خاموش کردن لامپ سرویس‌ها و اتاق‌های خالی نباید فراموش شود.

در صورتی که می‌خواهید مطالعه کنید بهتر است از چراغ مطالعه استفاده کنید زیرا هم نوری متمرکزتر دارد و هم در کاهش مصرف انرژی خانه موثر است.

البته توجه داشته باشید استفاده از چراغ مطالعه هنگامی که نور محیط کم باشد باعث آسیب دیدن چشم می شود که باید به این موضوع کاملا دقت کنیم.

شستن ظرف ها و لباس ها با آب سرد

اگر ظروف و لباسها چرب نیستند، بهتر است از آب سرد برای شست و شوی آن‌ها استفاده کنید. این امر به کاهش مصرف انرژی کمک می کند. در سیستم لوازم برقی جدید امکان انتخاب سردی و گرمی آب وجود دارد.

کنترل وسایل الکترونیکی و حذف مصارف پنهان

به منظور کاهش مصرف انرژی، اگر از دستگاهی به مدت طولانی استفاده نمی‌کنید آن را از برق بیرون بکشید، چرا که بیشتر وسایل الکترونیکی در زمان خاموشی هم مقداری جریان برق دریافت می‌کنند. برای مثال شارژهای تلفن همراه وقتی که در حال شارژ کردن نباشند هم برق مصرف می‌کنند.

بهتر است در صورت امکان دستگاه‌های قدیمی و کم راندمان را با وسایل سالم و نو جایگزین کنید. هم‌چنین از سالم بودن وسایل برقی مطمئن شوید.

بهتر است هر شش ماه لوازم خانگی پرمصرف را به متخصص آن‌ها و نمایندگی‌ها نشان دهید تا در صورت وجود مشکل، آن را برطرف کنند؛ زیرا لوازم خانگی بسیار حساس هستند و مشکلاتی هر چند کوچک در آن‌ها موجب افزایش مصرف انرژی می‌شوند.

توجه به برچسب انرژی لوازم برقی

هنگام خرید وسایل جدید الکتریکی و الکترونیکی، حتما به برچسب مصرف انرژی آن توجه کنید. برچسب انرژی که بر روی کالاها نصب می‌شود، با حروف انگلیسی A تا G رتبه‌بندی شده است. حرف A نشان‌دهنده بهترین کیفیت مصرف انرژی است که با رنگ سبز مشخص شده و حرف G نشانه پایین‌ترین کیفیت مصرف انرژی است که با رنگ قرمز مشخص است.

در رتبه بندی جدید، از +++A شروع می‌شود و تا D ادامه دارد. وسیله‌ با نشان انرژی A علاوه بر مصرف پایین انرژی، بازدهی بالایی را در قبال آن مصرف دارد. بهتر است از لوازمی استفاده کنید که میزان مصرف انرژی آن‌ها +A++ ، A و +++A است.

تلویزیون را روشن نگه ندارید

گاه زمانی که از نلویزیون استفاده‌ای نمی‌کنیم هم روشن می‌گذاریم. ممکن است ساعت‌ها تلویزیون روشن باشد و ما هم هیچ استفاده‌ای از آن نکنیم. بسیاری از بانوان خانه‌دار تلویزیون منزل را در حین انجام کارهای خانه روشن می‌گذارند و از آن استفاده‌ای نمی‌کنند. بهتر است در این مواقع تلویزیون را خاموش کنیم.

اگر شما هم جزو افرادی هستید که معتقدند وقتی صدایی در خانه بپیچد بهتر می‌توانند کارهایشان را انجام دهند، بهتر است برای تمرکز پیدا کردن و رفع احساس تنهایی از رادیو استفاده کنید. این کار موجب کاهش مصرف انرژی خانه می‌شود.

پوشیدن لباس مناسب

با پوشیدن لباس مناسب فصل و تنظیم دمای منزل، می‌‌توان تا حدود زیادی در مصرف انرژی صرفه‌‌جویی کرد. بهتر است برخی عادات خود را تغییر دهید. وقتی در زمستان احساس سرما کنید، می‌توانید از لباس‌های گرم بیشتری استفاده کنید. در اتاق‌ها را هنگامی که در آن‌ها حضور ندارید، ببندید.

در فصل تابستان لازم نیست حتما از پتو استفاده کرده و برای رفع گرما درجه کولر خود را کم کنید. بهترین درجه برای کولر ۲۴ است.

چک کردن درجه حرارت خانه

درجه حرارت مناسب برای اتاق افراد عادی ۲۰-۲۱ درجه سانتی‌گراد است. هوای خانه باید متعادل باشد و خیلی سرد و یا خیلی گرم نباشد.

تا حد امکان از وسایل گرمازا و سرمازا کمتر استفاده کنید و با تغییر ۲ تا ۳ درجه‌ای دمای خانه‌ی خود از هدر رفتن انرژی و صرف هزینه‌های زیاد جلوگیری کنید.

کاهش مصرف انرژی در آشپزخانه

راه‌های گوناگونی برای کاهش مصرف انرژی در آشپزخانه وجود دارد.

توجه به اندازه ظروف و شعله 

مثلا به اندازه ظروفی که می‌خواهید بر روی اجاق آشپزخانه قرار دهید، توجه کنید. برای مثال جوش آمدن آب در ظرفی بزرگ، به مقدار زیادی انرژی گرمایشی احتیاج دارد. برای پختن غذاهایی با حجم کم از ظروفی مناسب با همان مقدار غذا استفاده کنید. ظرف‌های کوچک را روی شعله‌های بزرگ قرار ندهید.

خالی نگذاشتن یخچال 

خالی نگه داشتن یخچال باعث افزایش کارکرد آن برای سرد نگه داشتن مواد داخل یخچال می‌شود، بنابراین تا حد امکان طبقات یخچال را خالی نگذارید.

غذای گرم را در یخچال نگذارید 

از قرار دادن غذای گرم در داخل یخچال خودداری کنید تا یخچال شوکه نشود!! اول غذا را در بیرون یخچال خنک کنید و بعد در یخچال قرار دهید.

دمای آشپزخانه زیاد بالا نبرید

استفاده زیاد از اجاق در تابستان، دما را بالا برده و موجب مصرف بیشتر انرژی در وسایل سرمایشی می شود. از غذاهای ساده تر و سالم تر استفاده کنید.

استفاده از مایکروویو

مایکروویو در ۱۵ دقیقه کاری را انجام می دهد که اجاق گاز در ۱ ساعت انجام می دهد.

سایر نکات

• از استفاده مکرر از توستر و مایکروفر تنها برای گرم کردن حجم بسیار کم مواد غذایی خودداری کنیم.
• دمای مطلوب برای یخچال ۲ تا ۳ درجه و برای فریزر ۱۶ تا ۱۸ درجه است، پس آن ها را روی درجه مطلوب تنظیم کنید.
• دقت کنید که دکمه بهینه ساز انرژی یخچال و فریزر روشن باشد.
• واشر دور درب های یخچال و فریزر را چک کنید تا تمیز و سالم باشند.
• با از بین بردن برفک های یخچال ، به سرمایش بهتر و بیشتر آن کمک کنیم .

کاهش مصرف انرژی کامپیوترها 

کامپیوترها را به حال خود رها نکنید، در صورتی که بیش از نیم ساعت از کامپیوتر خود دور هستید آن را خاموش کنید. کامپیوترها و مانیتورهای قدیمی را تعویض کنید. اگر کامپیوتر شما بیش از ۷-۸ سال است که مورد استفاده قرار گرفته است، بهتر است به فکر یک کامپیوتر جدید باشید.

کامپیوتر را تنظیم کنید که مانیتور پس از دو سه دقیقه بیکار بودن خاموش شود. مانیتور (نمایشگر) پر مصرف ترین بخش رایانه شماست.  استفاده از یک تصویر پس زمینه تاریک و محافظ ( اسکرین سیور) تیره میتواند مقدار زیادی برق صرفه جویی کند و چند کیلو گرم دی اکسید کربن کمتری را راهی اتمسفر زمین کند.

درجه آب گرمکن را کنترل کنید

همیشه به عقربه‌های دماسنج آب‌گرم‌کن توجه کنید. در فصول گرم درجه آبگرمکن را کاهش دهید. درجه ۶۰، درجه‌ای مناسب برای حمام کردن است. پس از حمام، درجه آب‌گرم‌کن را کاهش دهید.

نصب ترموستات قابل برنامه‌ریزی

ترموستات قابل برنامه‌ریزی به‌طور خودکار دمای خانه را متناسب با نیاز تنظیم می‌کند. ترموستات قابل برنامه‌ریزی می‌تواند بیش از ۱۵ درصد در هزینه‌های مربوط به سرمایش و گرمایش صرفه‌جویی ایجاد کند.

با افزایش هر یک درجه دمای ترموستات، هفت تا ۱۰ درصد در هزینه سرمایش صرفه‌جویی می‌شود.

کاشت درخت در اطراف خانه

درختان در تابستان و زمستان نقش عایق داشته و در نتیجه موجب می‌شود که انرژی کمتری برای گرم کردن یا خنک کردن خانه مصرف شود، در نتیجه هزینه برق کاهش می‌یابد.

صرفه جویی در مصرف آب 

مدت حمام را کوتاه کنید.

مراقب باشید شیرها چکه نکنند.

هنگام لیف و صابون شیر آب حمام را باز نگذارید.

برای تمیز کردن ماشین یک سطل آب هم کافیست، نیازی نیست شلنگ آب تمام وقت تا آخر باز باشد.

هدر دادن آب نشانه فرهنگ رشد نیافته است.

آب آشامیدنی را صرف شستن حیاط نکنید.

هنگام مسواک زدن، شستن دست ها و اصلاح صورت و … شیر آب را باز نگذاریم.

جدول استاندارد مصرف آب آشامیدنی بر اساس ۱۳۰ لیتر برای یک نفر در روز

استحمام: ۴۳ لیتر
دستشویی: ۲۶ لیتر
لباسشویی: ۵٫۱۷ لیتر
پخت و پز: ۱۳ لیتر
نظافت خانه و آبیاری باغچه: ۵٫۸ لیتر
کولر و تهویه: ۵٫۴ لیتر
آشامیدنی و غیره: ۵٫۴ لیتر
ظرفشویی: ۱۳ لیتر
جمع کل: ۱۳۰ لیتر

استفاده از ظرفیت کامل لوازم برقی

برای شستن چند تکه لباس یا ظرف ماشین لباسشویی یا ظرفشویی را روشن نکنید. سعی کنید از تمام ظرفیت موجود استفاده کنید.

بهتر است صبر کنید تا علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف برق، در مصرف آب نیز صرفه‌جویی شود.

برای اتو کشی لباس ها صبر کنیم تا مقدار آنها به اندازه کافی برسد.

تمیز کردن لوازم 

بهتر است فیلتر کولر و قسمت های داخلی بخاری را هر چند وقت یک بار تمیز کنید. تکه‌های غذا و چربی روی اجاق‌گاز را پاک کنید. گرد و خاک‌هایی که به مرور زمان در لوازم نفوذ می کنند، موجب می شوند صرف انرژی بیشتری می شوند.

سایر نکات مهم برای کاهش مصرف انرژی  

استفاده از دور تند کولر در ساعات اوج مصرف ، خاموشی را افزایش می دهد.

در ساعات اوج مصرف ، کمترین استفاده را از وسایل برقی داشته باشیم.

کولر گازی تان را در مسیر باد قرار بدهید تا منزل شما را بیشتر خنک کند.

کولرها را در محل سایه قرار دهیم.

پوشیدن لباس های رنگ روشن در تابستان، باعث می شود که کمتر احساس گرما کنیم.

مقابل درب ورودی خانه پرده بیاویزید.

شومینه را خاموش کنید.

کانالهای کولر را هم از بالا و هم از پایین مسدود نمایید.

دمای مناسب خانه ۱۷ درجه است. آن را زیاد گرم نکنید. در زمستان لباس نسبتا گرم بپوشید.

اگر در آب و هوای گرم زندگی می کنید دیوارهای خانه را رنگ روشن بزنید و اگر در آب و هوای سرد زندگی می کنید دیوارها را تیره نقاشی کنید.

حباب لامپ ها را تمیز نمایید.

قبل از روشن کردن جارو برقی، لوله های آن را کنترل کنید تا گرفتگی نداشته و باعث هدر رفتن انرژی نگردد.

هنگام استفاده از وسایل سرمایشی، پس از حمام کردن، از باز گذاشتن در حمام  خودداری کنید.

ماشین لباسشویی را طوری تنظیم کنید که آب را سرد و گرم کند نه داغ.

فیلترهای هوا را طبق دستور تمیز و تعویض کنید. وقتی دستگاه تهویه هوا مجبور باشد برای رد کردن هوا از فیلترهای کثیف بیشتر کار کند، انرژی هدر خواهد رفت.

به جای استفاده از خشک کن لباس هایی را که فورا لازم ندارید بیاویزید تا خشک شوند.

با نصب دوش های کم فشار آب داغ کمتری استفاده کنید.

قبل از قرار دادن ظروف در ماشین ظرفشویی، خرده غذاهای باقیمانده روی آنها را تمیز کنید تا هم در مصرف انرژی صرفه جویی نمایید و هم به افزایش عمر دستگاه کمک کنید.

دکمه بهینه ساز انرژی ماشین ظرفشویی را روشن کنید تا ظروف با هوا خشک شوند یا به صورت دستی چرخه خشک کن را خاموش کنید.

آبگرمکن خانه را با جلیقه عایق بپوشانید.

ترموستات آبگرمکن را پایین بیاورید. ترموستات ها معمولاً در ۶۰ درجه تنظیم می شوند، درحالی که ۵۰ درجه معمولاً کافی است.

توجه به ساعات اوج مصرف که در فصول مختلف متفاوت است و فرهنگ سازی در زمینه روش مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف آن، به کاهش مصرف انرژی کشور و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.

پس بیایید برای پیشرفت  کشورمان، آینده بهتر فرزندانمان و ماندگاری بیشتری انرژی ها، از آنها درست استفاده کنیم و این نعمات الهی را بیهوده تلف نکنیم.

جایزه صرفه‌جویی با نرم‌افزار "با انرژی"

چندی پیش علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو در این باره گفته بود: در مدت دولت سیزدهم با کمک بخش‌های مختلف بیش از هشت هزار و ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شد.

محرابیان ادامه داد: اضافه‌شدن این میزان نقش مهمی در رفع ناترازی برق کشور داشته است.

وی در باره برنامه‌های وزارت نیرو برای عبور موفق از اوج بار تابستان امسال افزود: در سه سال اخیر برنامه‌های مشخصی برای مدیریت بار مصرف برق فصل گرم در دستور کار قرار گرفت.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: سال ۱۴۰۱ برای این موضوع ۱۰۰ اقدام تدوین شد و در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۴۰ اقدام و برای فصل گرم امسال نیز ۱۸۰ اقدام طراحی شده است.

محرابیان گفت: بخشی از اقدام‌ها به توسعه شبکه‌های انتقال، توزیع، افزایش پست‌ها و نظایر آن مرتبط است و بخشی نیز به افزایش ظرفیت و افزایش بازدهی نیروگاهی کشور چه در بخش حرارتی و چه در بخش برقابی باز مربوط می‌شود.

علاوه بر این در بخش مصرف‌کننده علاوه بر پاداش‌های دو سال گذشته امسال ۸۰ میلیون جایزه نیز در نظر گرفته شده است.

وزیر نیرو در خصوص پاداش صرفه‌جویی در مصرف برق، گفت: امسال ۸۰ میلیون جایزه برای مشترکان خوش مصرف برق در نظر گرفته شده که این جوایز از هدیه اینترنت تا جوایز بزرگ‌تر مثل خودرو است.

محرابیان با بیان اینکه بیش از ۱۰۰ خودرو به مشترکان خوش مصرف برق به‌عنوان جایزه اهدا خواهد شد، گفت: لوازم برقی کم‌مصرف، لوازم مدیریت مصرف از جمله دیگر جوایز است، همچنین جوایز برای اقشار مختلف، کودکان، نوجوانان و سایرین در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه جوایز برای بانوان که نقش مهمی در مدیریت مصرف دارند نیز تعیین شده است، تأکید کرد: با اجرای این برنامه ملی مدیریت مصرف به‌خوبی انجام شود.

شرکت توانیر نیز برای تحقق این برنامه‌ها امسال پویشی به نام پویش باانرژی راه‌اندازی کرده است.

مشترکان با مراجعه به این آدرس https://ba-energy.ir/ و ثبت‌نام در آن می‌توانند ضمن آگاهی از شیوه‌های مدیریت مصرف از جوایزی که برای این منظور در نظر گرفته شده است برخوردار شوند.